Jak co roku, w drugiej połowie sierpnia, pod koniec wakacji, w dniach 15-26 sierpnia w pięknych, zabytkowych kościołach Spisza odbył się VII Festiwal Barok na Spiszu. W tym roku tematem przewodnim były historie biblijne. Festiwal Barok na Spiszu narodził w roku 2012 i w ciągu sześciu lat trwania stał się jednym z najciekawszych festiwali muzyki dawnej w Polsce. Ideą powstania była organizacja koncertów muzyki barokowej we wnętrzach zabytkowych kościołów na Spiszu, których wyposażenie w głównej mierze pochodzi z epoki baroku. Na festiwal zapraszani są znakomici artyści, specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej na instrumentach z epoki i z użyciem historycznych technik gry, czy śpiewu. Festiwal kładzie szczególny nacisk na prezentację artystów polskich oraz barokowej muzyki polskiej. Dyrektorem artystycznym festiwalu jest, pochodząca z Podhala, Katarzyna Wiwer, sopranistka specjalizująca się w muzyce barokowej.
Tegoroczny festiwal zainaugurował koncert 15 sierpnia w wykonaniu Katarzyny Wiwer – sopran, Joanny Soleckiej – klawesyn i Tomasza Ślusarczyka – trąbka barokowa pod tytułem „Rajska jabłoń”, który odbył się w kościele św. Stanisława we Frydmanie. Przed koncertem licznie przybyłą grupę oprowadził po kościele Piotr Wojtaszek. Piękny program wzbudził ciekawość publiczności, raz byliśmy w Raju, raz w Arkadii, artyści wykonali m.in. piękną kantatę „Adam” kompozytorki francuskiej Elisabeth Jacquet de la Guerre, jedną z „Sonat Biblijnych Johanna Kuhnaua, kantatę „Godimento e pena in amore” Michela Pignoleta de Monteclaira oraz arie na sopran i trąbkę solo Alessandro Scarlattiego, z których największe wrażenie na publiczności wywarła dialogowana aria „Si riscaldi il Tebro”. Koncert skończył się rozdaniem jabłek ze spiskich sadów, którymi częstował Rafał Monita
18 sierpnia w kościele św. Piotra i Pawła w Łapszach Wyżnych odbył się drugi koncert festiwalu. W Łapszach usłyszeliśmy program „Florilegium musicum”, był to istny zielnik muzyczny w wykonaniu Rafaela Gabriela Przybyły – oboje barokowe i Dariusza Hajdukiewicza – organy skrzyniowe. Piękną świątynię wypełnili liczni melomani. Przed koncertem grupę zwiedzających oprowadził po kościele ks. Rafał Frąckowiak. Usłyszeliśmy piękną muzykę pisaną na różne rodzajów obojów barokowych z towarzyszeniem ciekawie brzmiących organów skrzyniowych, na których usłyszeliśmy również utwory solowe.
19 sierpnia w kościele św. Sebastiana w Jurgowie odbył się trzeci koncert festiwalu, a piękny kościół odwiedziła spora liczba melomanów, miłośników baroku i festiwalu. Przed koncertem przybyłą grupę oprowadził po kościele Jurgowianin Józef Górka. Tutaj odbył się prawdziwie misteryjny wieczór muzyczny. Usłyszeliśmy program „Sonaty misteryjne” w wykonaniu Zbigniewa Pilcha – skrzypce barokowe i Marty Niedźwieckiej – pozytyw, na który składał się wybór sonat różańcowych wspaniałego H.I.F. Bibera, dopełniony m.in. sonatą biblijną Johanna Kuhnaua (ze zbioru „Sonaty biblijne”, trzecią podczas tego festiwalu!), a także piękny anonim „Wie schoen leuchtet der Morgenstern”. Wykład o barokowej muzyce katolickiego Bibera i ewangelickiego Kuhnaua oraz scordaturze wygłosił Rafał Monita. Publiczność została oczarowana grą solową Zbigniewa Pilcha, jak też organistki Marty Niedźwieckiej.
23 sierpnia w kościele św. Walentego w Krempachach odbył się bardzo szczególny koncert, podczas którego wysłuchaliśmy muzyki inspirowanej biblijną „Pieśnią nad Pieśniami”. Tego wieczoru współpracowały ze sobą dwa zespoły muzyki dawnej ze Spisza: Scepus Baroque i Le nuove Musiche, a kościół pękał w szwach! Był to pierwszy koncert festiwalowy w tym pięknym wnętrzu, po którym przybyłych melomanów oprowadziła Krempaszanka Zofia Łukasz. Wykład o mistycznych zaślubinach i biblijnej Pieśni nad Pieśniami poprowadziła dyrektor artystyczna festiwalu Katarzyna Wiwer. Publiczność została oczarowana współbrzmieniem zespołów prowadzonych od teorby przez szefa zespołu Le nuove Musiche, Jakuba Mitrika. Na program składały się utwory kompozytorów takich, jak Monteverdi, Grandi, Merula, Schütz, Buxtehude, wśród których tego wieczora królowały liczne, przepiękne i niezwykle emocjonalne duety. Emocje wykonawców udzieliły się także publiczności, skupienie i wielka uwaga widoczna była na twarzach po obu stronach „sceny”. Aplauz publiczności po zakończonym koncercie był niezwykle gromki.
Na finał, 26 sierpnia w kościele św. Bartłomieja w Niedzicy, wysłuchaliśmy Psalmów Dawidowych Solomone Rossiego i był to kolejny wspaniały muzyczno-mistyczny wieczór w wykonaniu Scepus Baroque pod kierunkiem Marcina Szelesta. Także kościół w Niedzicy zapełnił się melomanami, fascynatami baroku i miłośnikami festiwalu. Przed koncertem przybyłą grupę oprowadziła po kościele i po historii Niedzicy Niedziczanka Elżbieta Łukuś. Wykład o Psalmach Dawidowych Salomone Rossiego wygłosił Marcin Szelest. Publiczność została oczarowana interpretacją, żarem emocji i wykonaniem zespołu Scepus Baroque. Poszczególne głosy układały się w piękne harmonie i wyszukaną retorykę, śpiewacy brzmieli wspaniale, a psalmy dopełniły sonaty skrzypcowe tego samego kompozytora. Koncert zakończył Kadisz, czyli modlitwa o pokój, o błogosławieństwo, a publiczność nagrodziła wykonawców gromkimi brawami na stojąco. Na koniec Rafał Monita podziękował wykonawcom i publiczności za współtworzenie tej pięknej edycji festiwalu i jego tegorocznej odsłony – Historii biblijnych – i zaprosił na kolejny festiwal w przyszłym roku. Zatem do zobaczenia!
VII Festiwal Barok na Spiszu, Niedzica 2018 zrealizowany został ze środków Województwa Małopolskiego, przy wsparciu Mecenasów: ZEW Niedzica SA oraz we współpracy z Gminami: Łapsze Niżne i Bukowina Tatrzańska – ich Włodarzom: Panu Wójtowi Jakubowi Jamrozowi i Stanisławowi Łukaszczykowi organizatorzy nisko się kłaniają. Słowa podziękowania należą się także partnerom, firmom i instytucjom, wspierającym działania festiwalowe na Spiszu: Muzeum-Zamkowi w Niedzicy, Gminnemu Ośrodkowi Kultury w Niedzicy, Muzeum Tatrzańskiemu, Jurgów Ski, Kotelnicy Białczańskiej, Orlemu Gniazdu w Sromowcach Wyżnych. Wszystkim patronom, dzięki którym festiwal mógł się odbyć, organizatorzy składają bardzo serdeczne podziękowania. Patronat medialny nad festiwalem sprawowali: Pieninyinfo.pl, Tygodnik Podhalański, Radio RMF Classic, Gość niedzielny, Podhale Region, TV Podhale, Na Spiszu, Niedzica.espisz.pl, Watra.pl, Małopolskaonline.pl. Patronat honorowy nad Festiwalem objęli Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Małopolski Jacek Krupa i Wójtowie Gmin Łapsze Niżne Jakub Jamróz i Bukowina Tatrzańska Stanisław Łukaszczyk.
Fundacja Kulturalny Szlak
Rafał Monita